Nagrada „Konstatin Obradović“ – Beogradski centar za ljudska prava

Fondacija Konstantin Obradović

Smrću profesora Konstantina Obradovića, 10. marta 2000, Beogradski centar za ljudska prava izgubio je svog osnivača i zamenika direktora, a jugoslovenska nauka jednog od najuglednijih stručnjaka za međunarodno javno pravo i najvećeg znalca međunarodnog humanitarnog prava.

Obradović je diplomirao (1962) i doktorirao (1977) na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Od 1965. godine radio je u Institutu za međunarodnu politiku i privredu u Beogradu. Tamo je od 1985. do 1989. bio direktor Odseka za međunarodno javno pravo. Godine 1989. stekao je zvanje višeg naučnog saradnika. U jugoslovenskoj vladi premijera Milana Panića bio je, od septembra 1992. do marta 1993, zamenik Ministra za ljudska prava i prava manjina. Profesor Međunarodnog javnog prava i Međunarodnih organizacija na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu postao je 1995. godine. Univerzitet je napustio u znak protivljenja Zakonu o univerzitetu Republike Srbije, 1998. godine. Bio je član Instituta za humanitarno pravo u San Remu i član jugoslovenskih delegacija na skupovima međunarodnih organizacija. Bio je osnivač i član nekoliko nevladinih organizacija, među kojima su Centar za antiratnu akciju i Fond za humanitarno pravo. Za zasluge u borbi za poštovanje ljudskih prava i humanitarnog prava Predsednik Republike Francuske odlikovao je, 1997. godine, Konstantina Obradovića ordenom Viteza Legije časti. Profesor Obradović je predavao na mnogim univerzitetima u zemlji i inostranstvu. Objavljivao je i na francuskom, italijanskom, engleskom i ruskom jeziku. O dobitniku odlučuje nezavisni žiri, koji je do sada radio u sastavu: dr Gordana Matković, dr Vesna Pešić i dr Vesna Petrović.

Dobitnici nagrade „Konstantin Obradović“:

2000. godina – Predrag Koraksić, karikaturista iz Beograda
Rođen 1933. godine u Čačku. Profesionalno se bavi karikaturom od 1950. godine. Radio je u novinama Jež i Večernje novosti, odakle je izbačen 1993. godine posle sudskog spora. Od 1989, Corax je radio za nezavisne novine Borba odakle je, kada je tadašnja vlast preuzela taj list, prešao u Danas. Od 1990. godine radi za nedeljnik Vreme, gde je i član uredničkog odbora. Oktobra 2004. godine odlikovan je francuskom Legijom časti. Corax svojim duhovitim karikaturama, gotovo svakodnevno, analizira i prikazuje politička dešavanja, uglavnom u Srbiji.

2001. godina – Svetlana Lukić, novinarka radio stanice B92 iz Beograda
Svetlana Lukić, rođena 1958. godine u Beogradu. Diplomirala je na Fakultetu političkih nauka, smer novinarstvo. Urednica i voditeljka kultno-političke emisije „Niko kao ja“, na Drugom programu Radio Beograda, krajem osamdesetih i početkom devedesetih. Najpoznatiji projekti sa njenim potpisom su „Fantom slobode“, „Putokaz“ i „Peščanik“. Dobitnica je nagrada Jug Grizelj, Dušan Bogavac, Konstantin Obradović, Nagrada za novinarstvo grada Beograda. Od 1994. radi u B92 kao novinarka, urednica i voditeljka.

Svetlana Vuković – Rođena 19.O3.1961. u Beogradu. Završila Opštu književnost sa teorijom književnosti na Filoloskom fakultetu. Od 1989. do 1994. radila na Radio Beogradu u emisijama “Niko kao ja” i “Zeleni megaherc”. 1993. radi kao dopisnik Radio Broda iz Beograda, a od 1994. do danas je na Radiju B92, gde radi emisiju “Peščanik“ i emisiju posvećenu izbeglicama i raseljenim licima, “Putokaz”.

2002. godina – dr Milivoj Despot (14. januar 1920 – 26. avgust 2005.)

Stručnjak za humanitarno pravo i bivši sudija Vrhovnog vojnog suda Jugoslavije.
Roden je 14. januara 1920. godine u Mandaiini, kraj Šibenika. Gimnaziju je završio u Šibeniku (1939), diplomirao na Pravnom fakuttetu u Beogradu (1954), i stekao doktorat pravnih nauka Beogradskog univerziteta (1965). Učestvovao je u Narodno-ostobodilačkoj borbi od 1943, i ostao u JNA do 1981. godine, kada je penzionisan. Od 1953 do 1956. godine bio je glavni urednik novina Front, a od 1956 do 1957. godine, glavni i odgovorni urednik novina Narodna Armija. Od 1957. godine bio je načelnik Odseka za međunarodno pravo u Pravnoj službi Drzavnog sekretarijata za narodnu odbranu i istovremeno sekretar Mešovite komisije pomenutog sekretarijata i Državnog sekretarijata za inostrane poslove u vreme izrade Uputstva oružanim snagama Jugostavije o primeni međunarodnog ratnog prava. Detaljnije…

2003. godina – dr Gordana Matković, Ministar za socijalna pitanja u Vladi Republike Srbije do decembra 2003. godine
Rođena 15. marta 1960. godine u Beogradu, ekonomista, demograf, ekspert za socijalnu politiku. Završila je Ekonomski fakultet Univerziteta u Beogradu, a doktorirala je na Filozofskom fakultetu sa temom iz demografije. Radila je u Ekonomskom institutu, Beograd od 1984. do 2000. godine na projektima iz oblasti tržišta radne snage, demografije i socijane oblasti. Bila je ministar za socijalna pitanja u vladama Zorana Đinđića i Zorana Živkovića 2000-2004. godine i dala bitan doprinos u reformama penzijskog sistema, socijalne zaštite i porodičnih odnosa. Od 2004. godine direktor je studija socijalne politike u Centru za liberalno-demokratske studije. 2007. je postala savetnik za socijalna pitanja predsednika Republike Srbije Borisa Tadića. Ima sina Jovana (rođen 1988) koji je talentovani mladi gitarista grupe „Prorock“.

2004. godina – Desimir Tošić (19. februar 1920.- 7. februar 2008.)
Rođen 19. februara 1920. godine u Beloj Palanci. U Nišu je završio osnovnu školu i započeo školovanje u gimnaziji, a 1934. je došao u Beograd gde je završio Treću mušku gimnaziju.U politički život uključio još kao mladić pošto se već u jesen 1938, kao student prve godine beogradskog Pravnog fakulteta, učlanio u tadašnju Demokratsku stranku. Na saveznim izborima 1992. izabran je za poslanika u Saveznoj skupštini Savezne Republike Jugoslavije. Objavio je i dvanaest posebnih radova koji su se bavili problemima komunističkog sistema, društvenim pitanjima unutar komunističkog režima, kao i kratke biografije znamenitih političara i drugih istorijskih ličnosti od sredine 19. do kraja 20. veka. Najzad, 2006. je objavio knjigu o istoriji Demokratske stranke 1920—1941. Poslednje godine života Tošić je većim delom provodio u Srbiji, ali je period novogodišnjih i božićnih praznika provodio u Velikoj Britaniji tako da ga je smrt zatekla 8. februara 2008. u Oksfordu. Desimir Tošić je sahranjen 11. februara 2008. u Aleji zaslužnih građana na beogradskom Novom groblju.

2005. godina – dr Ivan Čolović
Po obrazovanju je etnolog, ali je u najnovije vreme poznatiji kao proučavalac, tumač i kritičar kulturnih zbivanja u Srbiji i na celom prostoru bivše Jugoslavije i kao angažovan borac protiv netrpeljivosti, mračnjaštva i nasilja. Knjige koje je Čolović objavio u toku poslednjih dvadesetak godina upečatljivo su svedočanstvo i analiza kulturne (ili nekulturne) strane raspada Jugoslavije i degeneracije društava u Srbiji i njenom okruženju. One su argumentovana i porazna osuda nacionalističke ideologije i mitologije. Reč je o delima kao što su „Književnost na groblju“ (1983), „Divlja književnost“ (dva izdanja), „Vreme znakova“ (1988), „Erotizam i književnost“ (1990), „Bordel ratnika“ (tri izdanja), „Pucanje od zdravlja“ (1994), „Jedno s drugim“ (1995), „Politika simbola“ (dva izdanja), „Kad kažem novine“ (dva izdanja), „Dubina“ (2001) i „Etno“ (2006).

2006. godina – Miroslav Samardžić i
Počeo je da se bavi odbranom i unapređenjem ljudskih prava još pre četvrt veka, kao tek završeni student Fakulteta političkih nauka. Tada se priključio neformalnoj grupi disidenata koja je delovala u Beogradu. Učestvovao je u potpisivanju i podnošenju peticija kojima se od ondašnjih vlasti zahtevalo poštovanje ljudskih prava. Angažovao se na pružanju pomoći osobama koje su bile proganjane samo zbog iznošenja političkog mišljenja. Učestvovao u organizovanju disidentskih skupova i povezivanju disidentskih grupa iz različitih delova Jugoslavije. Devedesetih godina Samardžić se naročito bavio problematikom manjinskih prava. Kao aktivista CAA organizovao je veliki broj tribina, seminara i radionica posvećenih ovoj temi. Objavio je i knjigu „Položaj manjina u Vojvodini“ koja je doživela dva izdanja, i zbornik radova „Zaštita nacionalnih manjina u kome se nalazi i njegova studija „Tranzicija i manjine u Vojvodini“. Sarađivao sa brojnim nevladinim organizacijama iz zemlje i inostranstva.
»Žene u crnom«
Osnovane su oktobra 1991. u vreme raspada Jugoslavije, u vreme jačanja nacionalističkih strasti, ratne propagande i sveopšte militarizacije. Od tada pa do danas ova antimilitaristička, feministička ženska mirovna grupa dosledno, hrabro i neumorno ostvaruje svoj program nenasilnog otpora ratu, protiv militarizma i etničke homogenizacije, za podsticanje različitih oblika solidarnosti, za uspostavljanje mreže saradnje sa sličnim grupama u svetu. Delujući na regionalnom području ova grupa istovremeno pripada i širokoj međunarodnoj mirovnoj mreži za odbranu ugroženih ljudskih prava.

2007. godina – mr Mirko Đorđević (29. novembar 1938. — 18. april 2014.) i
Magistar književnosti, već je dugo vremena prisutan u našoj javnosti kao esejista, prevodilac, jedan od najboljih poznavalaca i analitičara političkih, kulturnih i klerikalnih prilika u Srbiji i regionu. Objavio je više značajnih knjiga, među kojima spominjemo: Osmeh boginje Klio, Znaci vremena, Sloboda i spas, Glas jedne druge Srbije – Anti – dnevnik, Legenda o trulom Zapadu, Sjaj i beda utopije, izbor tekstova Srpska konzervativna misao. Saradnik mnogih časopisa, novina, televizijskih i radio stanica u zemlji i inostranstvu, vrstan prevodilac, učesnik na mnogim međunarodnim simpozijumima i naučnim skupovima u zemlji i svetu izmedju ostalih u Parizu, Strazburu, Beču, Rimu,Vatikanu, Milanu, Vićenci, Veneciji, Ljubljani, Zagrebu, Beogradu, Sarajevu, Mariboru, Subotici, Podgorici. Opširnije…

dr Petar Teofilović

Dr Petar Teofilović školovao se u Novom Sadu, gde je diplomirao na Pravnom fakultetu 1986. godine, i na Filozofskom fakultetu 1996. godine. Zvanje magistra pravnih nauka stekao je 1997. godine na Centralnoevropskom Univerzitetu u Budimpešti, na kome je takođe stekao doktorat pravnih nauka 2003. godine. Za asistenta na katedrama za krivično pravo i za upravno pravo na Pravnom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu biran je 1987. i 1990. godine. Bio je udaljen sa tog fakulteta, kao i mnogi drugi, 1994. godine. Od 2001. do 2003. radio je kao viši savetnik u Pokrajinskom sekretarijatu za propise, upravu i nacionalne manjine Izvršnog veća AP Vojvodine, a septembra 2003. izabran je za pokrajinskog ombudsmana. Opširnije…

2008. godina – Nebojša Popov (20. septembar 1939. — 7. april 2016.)
Rođen je 1939. godine u Zrenjaninu od 1958. godine živi u Beogradu. Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu, a doktorirao na Filozofskom fakultetu u Zagrebu 1976. godine. Profesionalna aktivnost dr Popova u oblasti sociologije je veoma bogata. 1982 – 83. godine bio je inicijator obnavljanja jugoslovenskog udruženja za sociologiju (JUS). Bio je i jedan od njegovih poslednjih predsednika. Više godina je bio član Upravnog odbora Korčulanske letnje škole, koja je okupljala svetsku i domaću kritičku inteligenciju od 1964. do 1974. godine. Dr Popov je objavio veći broj knjiga i članaka. Političke i društvene aktivnosti Nebojše Popova toliko su brojne da se mogu spomenuti samo neke. Detaljnije…

2009. godina – Mirijana Karanović
Jedna je od najpoznatijih i najboljih srpskih glumica, proslavila se u filmu Srđana Karanovića „Petrijin venac“ 1980. godine i kasnije je igrala u velikom broju filmova koji spadaju u vrh jugoslovenske i srpske kinematografije. Međutim ono što je Mirjanu razlikovalo od većine umetnika i javnih radnika u tmurnim vremenima jesu njena hrabrost i profesionalni integritet. Samim tim što je s toliko talenta, razumevanja i iskrenosti tumačila likove žena iz grupa koje više nisu poželjne, ona se efikasnije nego mnogi drugi angažovala u borbi protiv nacionalne, rasne, verske i socijalne diskriminacije. Nagrada „Konstantin Obradović“ nije prva nagrada koju dobija Mirjana Karanović. Pored mnogih nagrada za svoja umetnička ostvarenja, kao što su Sterijina nagrada, Zlatni lav, i Zlatni lovorov venac, Mirajana Karanović je nedavno dobila i prestižnu nagradu Osvajanje slobode koja se dodeljuje ženama za njihov doprinos za rad i promociju ljudskih prava, pravna država, demokratije i tolerancije u političkoj komunikaciji. Po mišljenju žirija Mirjana Karanović nije samo velika umetnica nego i veliki borac za unapređenje ljudskih prava. Pritom nikakvu ulogu ne igra to što joj ova nagrada nije prva, a žiri se nada da joj to neće biti poslednja nagrada za zalaganje za bolje društvo.

2010. godina – Dr Milorad Pupovac
Dr. Milorad Pupovac je još kao dečak došao iz rodnog sela u okolini Benkovca u Zagreb na gimnazijsko školovanje, koje je nastavio na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Zagrebu, gde je diplomirao 1977. godine i kasnije doktorirao, u međuvremenu odbranivši magistarski rad na Univerzitetu u Ljubjani. Pupovac ne potiče iz imućne porodice, pa je tokom studija morao sam da se izdržava obavljajući različite poslove uključujući u to i posao tramvajskog kočničara. Odmah posle studija postao je asistent na predmetu Lingvistika i kao docent postao predsednik novoosnovane katedre za primenjenu lingvistiku i orijentalne studije. Svoj naučni ugled potvrdio je i nizom objavljenih knjiga, pretežno iz oblasti lingvistike, koje prate i više stotina članaka iz te i sličnih oblasti. Opširnije…

2011. godina – Laslo Vegel
Laslo VEGEL (Végel László), pisac, esejista i kritičar, rođen je u Srbobranu 1941. Bio je novinar i član redakcija više časopisa i listova. Od 1980. godine bio je dramaturg Televizije Novi Sad ali je 1992. godine odatle odstranjen. Od 1995 do 2002. godine bio je koordinator novosadske kancelarije Fonda za otvoreno društvo. Od 2002 je živi u Novom Sadu od književnog rada.
Od njegovih dela prevedenih na srpski ili napisanih na srpskom najpoznatija su Memoari makroa, Dupla ekspozicija, Paraineza, Odricanje i opstajanje. Abrahamov nož, Ekhartov prsten, Život na rubu, Vitgenštajnov razboj, Bezdomni eseji, Eksteritorijum, Ispisivanje vremena u međuvremenu, Judita (drame) i Berlinski testovi, berlinski tekstovi.
Vegel je dobitnik mnogih nagrada, mahom literarnih, među kojima je nagrada Košut za životno delo.

2013. godina – dr Žarko Korać

Rođen u Beogradu 1947 godine. Diplomirao je na odeljenju za psihologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu, na istom odeljenju magistrirao i doktorirao i radio na njemu kao nastavnik do 2012. godine. Politički angažovan od 1990. godine, poslanik u skupštini Srbije od 1993. do 1997. godine. Od 2001. do 2003. godine potpredsednik je Vlade Republike Srbije, a od 2007. godine do danas poslanik je u Narodnoj skupštini Republike Srbije. Bio jedan od pionira popularizacije psihologije na radiju i televiziji. Uradio je mnogo emisija za naučni program, sedam godina je radio za školski program emisiju Putokaz / Ponedeljnik koja je bila vrlo popularna i emitovana na prostoru cele bivše Jugoslavije. Ove emisije ostavile su veliki trag na mnoge generacije jer je Žarko imao poseban dar da u neposrednom kontaktu s decom savetuje, usmerava, rešava dečije probleme i istovremeno ih uči toleranciji i poštovanju pravih vrednosti. Kad god su u pitanju ljudska prava, suočavanje sa prošlošću i diskriminacijom po bilo kom osnovu, Žarko Korać je prisutan i njegova reč u javnosti nije izostala.

2015. godina – Rodoljub Šabić

Rođen 15.10.1955. godine u Derventi. Detinjstvo je proveo u Sarajevu i Brčkom, a sa 12 godina sa porodicom se doselio u Beograd. Pravnik, magistar prava, po osnovnom profesionalnom opredeljenju advokat. Dugo godina je bio na čelu advokatske kancelarije sa sedištem u Beogradu, koja je okupljala veći broj advokata i delovala u više pravnih oblasti. Bio je narodni poslanik, potpredsednik Narodne Skupštine Republike Srbije i ministar za državnu upravu i lokalnu samoupravu u dve Vlade Republike Srbije. Autor je velikog broja tekstova objavljenih u naučnim i stručnim časopisima, i u dnevnoj štampi. Narodna Skupština Republike Srbije, 22. decembra 2004. godine ga je izabrala za prvog Poverenika za informacije od javnog značaja u Republici Srbiji. Narodna Skupština Republike Srbije ga je 5.decembra 2011. godine ponovno izabrala za Poverenika za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti u Republici Srbiji. Za rad kao Poverenik za informacije dobio je dobre ocene i brojna priznanja stručne i šire javnosti, uključujući i formalna godišnja priznanja i nagrade – 2006 „Specijalna povelja (Udruženja novinara Srbije), 2007 „Ličnost godine u borbi za slobodu medija“ (Misija OEBS-a), 2008 „Najevropljanin“ (Prva evropska kuća), 2009 „Vitez poziva“ (Liga Eksperata – LEX), 2010 „Reformator godine“ (Nacionalna alijansa za lokalni ekonomskih razvoj – NALED), 2011. Nagrada za doprinos borbi protiv korupcije (Misija EU i Savet za borbu protiv korupcije), „Ličnost godine“ (Misija OEBS-a) i Počasni član Nezavisnog udruženja novinara Srbije. 2012. Nagrada za doprinos Evropi (Evropski pokret u Srbiji i Međunarodni evropski pokret), 2013. Nagrada za instituciju sa najvišim stepenom antikorupcijskog integriteta (BIRODI), 2014 Nagrada za toleranciju (AP Vojvodina, Opština Bačka topola i Fondacija Plavi Dunav), 2015 Nagrada za unapređenje kulture ljudskih prava „Konstantin Obradović“ (Beogradski centar za ljudska prava), 2015 „Nagrada za doprinos unapređenju prava žrtava“. (Viktimološko društvo Srbije).

2018. godina – Zoran Kesić i Njuz.net, tim emisije „24 minuta sa Zoranom Kesićem“

Ova nagrada se dodeljuje emisiji „24 minuta sa Zoranom Kesićem“ koju, pored Zorana Kesića realizuje tim koji čine još i Aleksandar Saničanin, Marko Dražić, Viktor Marković, Nenad Milosavljević, Miroslav Vujović i Darko Crnogorac. Svi su oni zaslužni što je ova emisija postala najpopularnija satirična emisija na televiziji u Srbiji. Ne treba propustiti to da je ovaj tim počeo da radi još 2010. godine kada je osnovan Njuz.net srpski satirični veb sajt. Na svojim stranicama Njuz.net objavljuje izmišljene vesti pod sloganom „Vesti u ogledalu“. Njuz.net je do sada objavio tri knjige, „Ovo nam možda nije trebalo“, „Knjiga za sajam“ i „Prava istorija sveta“, koja je mesecima bila među najprodavanijim knjigama u zemlji. Do saradnje Zorana Kesića sa Njuz.netom dolazi 2013. godine, kada, po ideji Kesićevog prijatelja i reditelja Aleksandra Saničanina kreću pripreme za novu emisiju koja bi se fokusirala na satiričan komentar unutrašnje političke situacije u Srbiji. Zoran Kesić, Aleksandar Saničanin i ekipa Njuz.neta postaju ubrzo nerazdvojni tim sada već kultne emisije „24 minuta sa Zoranom Kesićem“. Zoran Kesić tv karijeru započeo je kao reporter na Studiju B 1995. godine. Novinarski zanat pekao je kod urednika Đoke Vještice u redakciji programa „Beograde dobro jutro“. Tokom više od 20 godina radio je kao novinar, voditelj i tv autor na televizijama B92, Metropolis, Prva i O2. Među najpoznatije emisije koje potpisuje kao autor spadaju Bg. Direkt, Prekid Programa, Dezinformator, Fajront Republika i 24 minuta sa Zoranom Kesićem.